با کودک لجباز چگونه برخورد کنیم؟

مقدمه:

لجبازی در کودکان، رفتاری رایج و گاه طاقت‌فرسا برای والدین است. این رفتار می‌تواند در سنین مختلف بروز کند، اما در سنین نوپایی و پیش‌دبستانی به اوج خود می‌رسد. لجبازی می‌تواند به شکل‌های مختلفی مانند مخالفت با خواسته‌های والدین، بهانه‌گیری، گریه کردن، جیغ زدن و خودداری از انجام کارها ظاهر شود.

دلایل لجبازی در کودکان:

توسعه استقلال: لجبازی در کودکان می‌تواند نشانه‌ای از رشد و تمایل آنها برای استقلال باشد. آنها در حال یادگیری هستند که خودشان تصمیم بگیرند و نظرات خود را بیان کنند.

جلب توجه: گاهی اوقات کودکان برای جلب توجه والدین خود لجبازی می‌کنند. آنها ممکن است متوجه شده باشند که لجبازی راهی برای دریافت توجه بیشتر از والدین است.

احساسات ناخوشایند: کودکان ممکن است زمانی که احساس خستگی، گرسنگی، ناامیدی یا عصبانیت می‌کنند، لجبازی کنند.

مشکلات تربیتی: گاهی اوقات لجبازی می‌تواند ناشی از مشکلات تربیتی باشد. مانند عدم وجود نظم و انضباط در خانه یا استفاده از روش‌های تربیتی نامناسب مانند تنبیه یا سرزنش. یا تحقیر و یا مقایسه کودک با سایر کودکان

راهکارهای برخورد با کودک لجباز:

حفظ آرامش: اولین قدم برای مقابله با لجبازی کودک، حفظ آرامش خودتان است. اگر شما عصبانی شوید، لجبازی کودک بدتر می‌شود.

گوش دادن به حرف‌های کودک: به حرف‌های کودک خود با دقت گوش دهید و سعی کنید احساسات او را درک کنید. به او نشان دهید که برای نظرات او احترام قائل هستید.

دادن حق انتخاب به کودک: به کودک خود حق انتخاب بدهید. به او اجازه دهید تا در مورد مسائل مربوط به خود، مانند لباس پوشیدن یا بازی کردن، خودش تصمیم بگیرد.

استفاده از پیامدهای منطقی: به جای تنبیه، از پیامدهای منطقی برای رفتارهای لجبازانه کودک استفاده کنید. به عنوان مثال، اگر کودک شما از پوشیدن لباس خودداری می‌کند، به او بگویید که نمی‌تواند به پارک برود.

ایجاد نظم و انضباط: نظم و انضباط در خانه برای تربیت کودک ضروری است. قوانین واضح و مشخصی برای کودک خود متناسب با میزان سن و درک کودک تعیین کنید و به طور مداوم آنها را اجرا کنید.

تشویق رفتارهای مثبت: رفتارهای مثبت کودک خود را تشویق کنید. به او بگویید که از رفتار خوب او خوشحال هستید.

صبر و حوصله: صبور باشید. لجبازی یک رفتار طبیعی در کودکان است و به مرور زمان از بین می‌رود.

فراتر از کنترل: درک دنیای کودک لجباز تا اینجا با کلیات لجبازی در کودکان آشنا شدیم. اما گاهی اوقات، لجبازی کودک فراتر از یک رفتار عادی به نظر می‌رسد و والدین را سردرگم و کلافه می‌کند. در این بخش، به سراغ سناریوهای رایج لجبازی و راه‌حل‌های ویژه برای آنها می‌رویم:

وقتی در ملاء عام جیغ می‌زند! موقع خرید کردن، مهمانی یا هر مکان عمومی دیگر، ناگهان فرزند دلبندتان شروع به جیغ زدن و لجبازی می‌کند. این موقعیت برای هر پدر و مادری استرس‌زاست. بهترین راهکار در این مواقع، حفظ خونسردی است. او را به محیطی آرام‌تر مانند گوشه‌ای از مغازه یا بیرون از سالن مهمانی ببرید. با لحنی آرام با او صحبت کنید و سعی کنید دلیل ناراحتی‌اش را بفهمید. شاید خسته است، گرسنه است یا وسیله‌ای را می‌خواهد که شما اجازه‌ی خریدش را نداده‌اید. در این شرایط، با توجه به موقعیت، راه‌حلی جایگزین پیشنهاد بدهید. مثلا به او بگویید بعد از خرید می‌توانیم در پارک بستنی بخوریم یا اینکه در خانه یک وسیله‌ی مشابه برایش تهیه خواهید کرد.

وقتی برای هر “نه” شما جنگی به پا می‌کند! کودکان عاشق “نه” شنیدن نیستند! اما گاهی اوقات مجبوریم برای امنیت و سلامت خودشان، خواسته‌هایشان را رد کنیم. در این مواقع، بجای اینکه صرفا “نه” بگویید، دلیل منطقی برای رد کردن خواسته‌ی او بیاورید. به طور مثال، اگر می‌خواهد با چاقو بازی کند، به او بگویید چاقو وسیله‌ی خطرناکی است و ممکن است باعث آسیب شود. پیشنهاد یک جایگزین ایمن هم می‌تواند او را آرام کند، مثلا اینکه باهم با چاقوی پلاستیکی بازی کنید.

وقتی برای خوابیدن کلنجار می‌رود! روتین خواب منظم برای کودکان ضروری است، اما گاهی اوقات به وقت خوابیدن، انگار انرژی مضاعفی پیدا می‌کنند و با لجبازی از رفتن به رختخواب سر باز می‌زنند. برای حل این مشکل، برنامه‌ی مشخصی برای خواب در نظر بگیرید. یک ساعت قبل از خواب، فعالیت‌های آرامش‌بخش مانند حمام کردن، خواندن کتاب داستان یا گوش دادن به موسیقی ملایم را در نظر بگیرید. با کودک خود قرار بگذارید که راس ساعت مشخصی به رختخواب برود.

لجبازی، فرصتی برای آموزش: به یاد داشته باشیم که لجبازی در کودکان، لزوماً نشانه‌ی بدی نیست. این رفتار می‌تواند فرصتی برای آموزش مهارت‌های مهم زندگی به آنها باشد. با صبر، حوصله، و استفاده از راه‌کارهای درست، به مرور زمان می‌توانیم به فرزندانمان کمک کنیم تا با احساسات خود به شکل مؤثرتری کنار بیایند، مهارت‌های حل مسئله را یاد بگیرند و در نهایت، کودکانی مستقل و با اعتماد به نفس تربیت کنیم.

توضیحات بیشتر در خصوص برخورد مناسب با کودکان لج باز:

قهرمان داستان خود باشید: تقویت رفتار مثبت در کودک لجباز

تا به اینجا آموختیم که ریشه‌های لجبازی را درک کنیم و با سناریوهای رایج آن مقابله کنیم. اما فراموش نکنیم که پیشگیری همیشه بهتر از درمان است! در این بخش، به راهکارهایی می‌پردازیم که با استفاده از آن‌ها می‌توانیم رفتارهای مثبت را در کودک تقویت کنیم و از بروز لجبازی تا حد زیادی جلوگیری نماییم:

قوانین و انتظارات مشخص:  کودکان در محیطی با قوانین و انتظارات شفاف، احساس امنیت بیشتری می‌کنند. قوانین خانه را به صورت ساده و قابل فهم برای کودک خود توضیح دهید. بر سر اجرای مداوم و منصفانه‌ی این قوانین پافشاری کنید.

توجه مثبت:  کودکان به طور ذاتی به دنبال جلب توجه هستند. به جای اینکه فقط در زمان اشتباهات به او توجه کنید، رفتارهای مثبت او را ببینید و از آن‌ها تعریف کنید. یک لبخند، یک کلام محبت‌آمیز یا تشویق کلامی می‌تواند تأثیر بسزایی در تقویت رفتارهای مطلوب داشته باشد.

الگو باشید:  کودکان از رفتارهای والدین خود یاد می‌گیرند. اگر می‌خواهید فرزندتان آرام باشد، خودتان هم باید خونسردی خود را حفظ کنید. رفتارتان با همسرتان و اطرافیانتان را زیر نظر بگیرید. پرخاشگری و لجبازی در بزرگسالان می‌تواند زمینه‌ساز لجبازی در کودکان شود.

انتخاب‌های کوچک:  همانطور که گفتیم، کودکان عاشق استقلال هستند. به او در طول روز حق انتخاب‌های کوچک بدهید. مثلا اینکه برای صبحانه چه لباسی بپوشد یا با کدام اسباب‌بازی بازی کند. این انتخاب‌های کوچک به او حس کنترل می‌دهد و از بروز لجبازی برای مسائل مهم‌تر جلوگیری می‌کند.

وقت باکیفیت:  در دنیای پرهیاهوی امروز، اختصاص دادن وقت باکیفیت برای کودکان بسیار مهم است. هر روز زمانی را به بازی کردن، صحبت کردن و گوش دادن به حرف‌های فرزندتان اختصاص دهید. این ارتباط عمیق به او احساس امنیت و آرامش می‌دهد و نیاز او به جلب توجه از طریق لجبازی را کاهش می‌دهد.

با به کارگیری این راهکارها، می‌توانیم محیطی امن و پرورش‌دهنده برای فرزندانمان ایجاد کنیم. به یاد داشته باشید که صبر و حوصله کلید موفقیت در برخورد با لجبازی کودکان است

جمع‌بندی و سخن پایانی:

لجبازی در کودکان یک رفتار رایج است که می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. برای مقابله با لجبازی کودک، حفظ آرامش، گوش دادن به حرف‌های کودک، دادن حق انتخاب به او، استفاده از پیامدهای منطقی، ایجاد نظم و انضباط، تشویق رفتارهای مثبت و صبر و حوصله از جمله راهکارهای موثر هستند.

مطلب مرتبط: چگونه فرزندم را به درس خواندن علاقه مند کنم؟